Bir bireyin bedensel, sosyal ya da ruhsal yönden engelinin olması yalnızca bireyi değil, bireyin yakın çevresini ve hatta içinde yaşadığı toplumu etkilemektedir. Toplumda bu durumdan en çok etkilenenler şüphesiz bakım verenlerdir. Engelli birey bakım verenleri diğer bakım verenlere göre daha fazla kaygı yaşamakta, kendilerine yönelik daha az zaman ayırmakta, daha az fiziksel ve sosyal aktiviteye katılmaktadırlar. Ebeveynler ve engelli bireylerin diğer bakım verenlerinde sosyal, fiziksel ve duygusal yüklerin olması sonucunda bakım verenlerde stres başta olmak üzere düşük yaşam kalitesi, sağlıksız aile işlevi ve olumsuz psikolojik durumlar görülmektedir. Maddi durum, sosyal çevreden dışlanma, psikolojik durum, tükenmişlik duygusu ve eğitim durumu ile ilgili sorunlar bakım verenlerin yaşadığı diğer problemler arasındadır. Engelli birey bakım verenleri ve diğer bakım verenlerde görülen stres, umutsuzluk, depresyon, düşük yaşam kalitesi ve bakım yükü gibi durumlar önemli bir ruh sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Dezavantajlı bir konumda olan bakım verenlerin bu ve benzeri durumsal faktörler ile baş edebilmelerinin artırılması, fiziksel ve ruhsal yönden desteklenmesi gerekmektedir. Fiziksel aktivite, öz-etkililiği artırarak motivasyon ve sosyal destek için önemli bir stratejidir. Fiziksel aktivitenin zihinsel ve fiziksel sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğundan, bakım verenlerde yaygın olarak görülen stres, depresyon, bakım yükü, umutsuzluk, düşük yaşam kalitesi gibi durumsal faktörler ile başa çıkmayı kolaylaştıracaktır. Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre bakım verenlerin fiziksel aktivite düzeyinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bakım verenler için fiziksel aktivitenin önündeki engellerin ortadan kaldırılması ve fiziksel aktiviteyi gerçekleştirmeyi kolay kılan faktörler yönünden desteklemeye yönelik multidisipliner girişimlerin planlanması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Engelli birey, bakım verenler, fiziksel aktivite, ruh sağlığı
|