Global pandeminin ilan edilmesi ile başta sağlık olmak üzere spor sektörü de ciddi şekilde etkilenmiştir. Bu dönemde sporcuların spordan aldıkları zevk ve motivasyon düzeyinde değişiklikler meydana geldiği düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmamızda, adölesan sporcuların takım ve bireysel kontak/nonkontak sportif etkinliklere katılımına yönelik motivasyonlarını ve spordan zevk alma düzeylerini belirlemek amaçlanmaktadır.
Çalışma yöntemi betimsel nitelikte olup örneklemini yaş ortalaması 16.38±4.63 olan toplam 434 gönüllü sporcu oluşturmaktadır. Ankette; demografik bilgiler, spor branşı, klüp geliri ve 5’li Likert modeline uygun Spordan Zevk Alma Kaynakları Ölçeği (SZAKÖ) (Çimen, 2008) kullanılmıştır. Ölçeğin; Yaşıtlarla Birlikte Olma (Cronbach Alpha katsayısı (CAK): 0,78), Diğerlerine Göre Yeterliği (CAK: 0,77), Kendisine Göre Yeterliği (CAK: 0,72), Olumlu Aile Desteği (CAK: 0,76), Efor Harcama (CAK: 0,69) ve Tanınma (CAK: 0,76) şeklinde 6 alt boyutu vardır. Veri analizi için Normallik Testi, Mann-Whitney U ve Spearman Korelasyon Testi kullanılmıştır.
Çalışmaya %47,7 kadın, %52,3 oranında ise erkek sporcu katılmıştır. Bunlardan %31,8’i ilköğretim, %54,1’i ise ortaöğretim öğrencisidir ve %60,1’i kontak, %39,9’u nonkontak spor yapmaktadır. Mann Whitney U Testi kullanılarak kontak spor yapan kadın ve erkeklerde SZAKÖ alt boyutlarından Efor Harcama (p=,046), Diğerlerine Göre Yeterliliği (p=,037) ve Olumlu Aile Desteği (p=,036) değişkenleri arasında anlamlı fark bulunurken nonkontak spor yapanlar arasında fark bulunamamıştır.
Spora uzun süre ara verildikten sonra sporcularda fizyolojik ve psikolojik değişiklik meydana gelebilir. Pandemi döneminde verilen aradan sonra, spora başlanılması kontak sporlar ile uğraşan sporcuların aile desteği, harcadıkları efor miktarı ve kendini diğer sporculara ispat etme arzusu ile motivasyon sağladıklarını göstermiştir. Bu nedenle her durumda sporcuların motivasyonlarını düşürmeden spora mümkün olduğu kadar devam edebilmeleri oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19, Spordan Zevk Alma Kaynakları Ölçeği (SZAKÖ), Sporda motivasyon, Adölesan sporcular
|
