Aflatoksin B1 (AFB1) Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus mantarları tarafından toprakta, yemlerde ve çürüyen bitkilerde üretilen güçlü bir mikotoksindir. Uygun koşullarda depolanmayan darı, mısır, yer fıstığı, pirinç, pamuk çitiği, susam, ayçiçek tohumu, buğday ve çeşitli baharatlarda bulunmaktadır. Kontamine besinlerin işlenmesi sırasında AFB1 hem insan sağlığı hem de hayvan sağlığı açısından tehdit oluşturmaktadır. AFB1’in neden olduğu toksisitenin azaltılmasına yönelik çeşitli müdahaleler yapılmıştır. Bunun için çeşitli fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler geliştirilmiştir. Antioksidan içeriğe sahip kurkumin, likopen, bazı antioksidan vitaminler, astaksantin ve probiyotik gibi takviyelerin doku hasarı ve oksidatif stresin azaltılmasında etkili olduğu belirtilmektedir. Yapılan birçok çalışmada kurkumin, likopen, astaksantin, A, C ve E vitaminlerinin AFB1 maruziyeti sonucunda gelişen oksidatif stresi ve inflamatuar yanıtı azalttığı belirlenmiştir. Besin destekleri serbest oksijen radikallerinin süpürülmesi, pro-inflamatuar yanıtın baskılanması, lipid peroksidasyonu ve DNA hasarının önlenmesi ile aflatoksikozisi önlediği bilinmektedir. Antioksidan vitaminler ve bileşiklere ek olarak probiyotikler gerek bağırsak mikrobiyotasını modüle etmesi gerekse aflatoksikozisi azaltması ile olumlu etkiler göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, AFB1 maruziyetinin neden olduğu yan etkilerin azaltılmasında güncel olarak kullanılan besin desteklerini araştırmak ve sağlık üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Sonuç olarak, besin destekleri AFB1 toksisitesinin azaltılmasında kullanılabilecek güncel bir yöntemdir. Ancak besin desteklerinin etkinliğini gösteren çalışmalar oldukça sınırlı düzeydedir ve bu konuda yapılacak çalışmalara ihtiyaç vardır. (ORCID ID: 0000-0003-4524-8205)
Anahtar Kelimeler: Aflatoksin B1, Antioksidan, Besin destekleri, Probiyotik
|
